για τη δανάη, που έφυγε προχτές

«Ας ερχόσουν για λίγο» (που πρόσφατα επανέφεραν σε ρεμίξ οι Εarthbound). «Δυο μαύρα μάτια». «Άδικα πήγαν τα νιάτα μου». «Τάνγκο Νοτούρνο»...

Τραγουδίστρια, κιθαρίστρια, συγγραφέας, στιχουργός, μεταφράστρια («έφερε» στην Ελλάδα τα ποιητικά «Άπαντα» του Πάμπλο Νερούδα), καθηγήτρια Ελληνικής Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο της Χιλής και Φωνητικής σε ωδεία, η Δανάη Στρατηγοπούλου, μούσα του Αττίκ, έφυγε χθες σε ηλικία 96 ετών.

Η Δανάη Στρατηγοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 8 Φεβρουαρίου του 1913, όμως έζησε ως παιδί στη Γαλλία, σπούδασε στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών και έλαβε δίπλωμα της Γαλλικής Ακαδημίας- παράλληλα με ορθοφωνία και μουσική.

Το 1935 γνώρισε τον Κλέωνα Τριανταφύλλου (Αττίκ) και ως Δανάη πια- κάποτε και με το ψευδώνυμο «Αργυρώ Καλλιγά»- αφοσιώθηκε στο τραγούδι, ως ιδανική ερμηνεύτρια στην θρυλική «Μάντρα» του, αλλά και ιδανική τραγουδίστρια του Χαιρόπουλου.

(Ας ερχόσουν για λίγο, Σουγιούλ-Τραιφόρου)

«Ερμήνευα τους εξαίσιους στίχους του Αττίκ- όπως και κάτι διαμάντια του Χαιρόπουλου απλώς μελωδικά, αντί να τα λέω σε πρόζα» έλεγε η Δανάη, που γνώρισε μεγάλους θριάμβους σε μουσικές σκηνές και σκηνές θεάτρων.

Σύμφωνα με μαρτυρίες, στην Κατοχή, στο «Άλσος» στο Πεδίον του Άρεως, ξεσήκωνε το κοινό με τη «Σαμιώτισσα».

«Ποτέ άλλοτε δεν θυμάμαι να τραγούδησα σε τόσο ενθουσιώδες κοινό όσο στην Κατοχή. Είδα νέους να ζητωκραυγάζουν στο άκουσμα των κλέφτικων τραγουδιών μας. Ηλικιωμένους να κλαίνε από συγκίνηση με το “Ο γεροΔήμος πέθανε, ο γερο-Δήμος πάει...”.

Μου φιλούσαν τα χέρια, ζητούσαν περισσότερα τραγούδια» θυμόταν.

(Μαραμένα τα γιούλια -Αττίκ)

Τότε, εκλήθη από την Ασφάλεια (που είχε πληροφορηθεί πως έδινε χρήματα στο ΕΑΜ) και της ζητήθηκε κατάλογος με τα τραγούδια της. Πήγε χίλιους τίτλους:

«Είμαι ευσυνείδητη καλλιτέχνις, σας έφερα να δείτε πόσο καλά υπηρετώ το ελληνικό τραγούδι» είπε και για την ειρωνεία της (όπως και για την αντιστασιακή δράση της- με το ψευδώνυμο Ελένη Σοφιανοπούλου) οδηγήθηκε στις Φυλακές Αβέρωφ.

(Χτες το βράδυ, Γιαννουκάκη - Γιαννίδη)

Η ίδια που με την κιθάρα της γυρνούσε τα νοσοκομεία και τραγουδούσε για τους στρατιώτες. Παράλληλα έγραφε τραγούδια- έχει 300 στο ενεργητικό της- ενώ τιμήθηκε με δύο βραβεία για τους στίχους της, με ειδικό βραβείο της Προεδρίας της («δεύτερης πατρίδας» της, όπως έλεγε) Χιλής επί Αλιέντε στο Φεστιβάλ του χιλιανού ελαφρού τραγουδιού το 1972, με το Μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών, με Μετάλλιο από την Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης. Ήταν μητέρα της τραγουδίστριας Λήδας (Χαλκιαδάκη), του ντούο Λήδα- Σπύρος.

(ΤΑ ΝΕΑ 19-01-2009)

Όταν ήχησαν οι σάλπιγγες, όλα
είχαν ετοιμαστει πάνω στην γη
κι ο Ιεχωβά μοίρασε τον κόσμο
σε Coca Cola Inc, Anaconda,
Ford Motors και σε άλλες μονάδες
Η Εταιρία Φρούτων Inc
κράτησε γι αυτήν το πιο ζουμερό:
το κεντρικό παράλιο της γης μου,
τη γλυκιά μέση της Αμερικής
Της ξαναβάφτισε τα χώματά της,
«Δημοκρατίες της Μπανάνας»,
και πάνω στους ξεχασμένους νεκρούς,
πάνω στους ταραγμένους ήρωες
που καταχτήσανε το μεγαλείο,
την λευτεριά και τις σημαίες,
ίδρυσε την «Οπερα Μπούφα» της.

Πάμπλο Νερούδα, "Κάντο Χενεράλ"
Mετάφραση: Δανάη Στρατηγοπούλου