Στις 3 Μαρτίου έφυγε από τη ζωή ο τενόρος Giuseppe di Stefano, σε ηλικία 86 ετών. Για όσους δεν τον ξέρουν, υπήρξε από τους μεγαλύτερους τενόρους των μέσων του προηγούμενου αιώνα. Γεννημένος στην Motta Sant'Anastasia της Σικελίας, έλαμψε ως φωνητικό αστέρι στην δεκαετία του '50 και σταμάτησε την καρριέρα του στα μέσα της επόμενης δεκαετίας. Στους περισσότερους είναι γνωστός σαν παρτενέρ της Κάλλας στην χρυσή εποχή της,αλλά και στην τελευταία της παγκόσμια τουρνέ το 1973. Το καταπληκτικό με τους τραγουδιστές αυτής της γενιάς είναι οτι ήταν προικισμένοι με εφόδια καλλιτεχνικά αλλά και σαν προσωπικότητες, που δύσκολα κανείς συναντά σήμερα.Ή τουλάχιστον δούλευαν για να τα αποκτήσουν. Δεν μ'αρέσει η ιεροποιήση των παλιών καλλιτεχνών,ούτε πάλι η σνομπίστικη περιφρόνηση των σημερινών, με κριτήρια καλλιτεχνικά, που βασίζονται στο έργο των παλαιοτέρων. Δε μπορείς όμως και να μην δεις κάποια πράγματα, που είναι ολοφάνερα. Ο συγκεκριμένος τενόρος είχε πολλές αρετές. Η τεχνική του, αν και με κριτήρια φωνητικά ήταν σε σημεία βασικά "ανορθόδοξη",ήταν αυτή που του επέτρεπε να τραγουδά τόσο καθαρά, που μπορούσες να γράψεις το κείμενο ακούγοντας τον. Ο ήχος τόσο βελούδινος και γεναιόδωρος ήταν συμφυής με μια γενναιόδωρη και αυθόρμητη προσωπικότητα. Που πολλές φορές μπορεί να συνοδευόταν από μία ξεροκεφαλιά και ένα κόρδωμα,αλλά πως μπορείς μία ανθρώπινη ψυχή να την βάλεις σε καλούπια?. Καταπληκτικά έσβηνε τα diminuendi, όπως ακούγεται και σε ένα σημείο στο παρόν κλιπάκι και χωρίς φειδώ χάριζε τα forte του.Είναι αυτό το τραγούδι με τόσο ψυχή και πάθος, τόση γη και αλήθεια, που το καθιστά ουσιαστικά λαϊκό. Γιατί ο λαός έχει αισθήματα, οι άνθρωποι έχουν αισθήματα, που στο πρόσωπο του συγκεκριμένου έβρισκαν τρόπο έκφρασης μοναδικό. Το παρόν κλίπ είναι του 1944, από τις πρώτες του ηχογραφήσεις, τότε που τραγουδούσε με το ψευδώνυμο Nino Florio και είναι η άρια του Nemorino "Una furtiva lagrima" από την όπερα L'elisir d'amore του Gaetano Donizetti.
Ένα σπάνιο ντοκουμέντο με τη Μαρία Κάλλας στο ρόλο της Μήδειας στην όπερα Medea του Luigi Cherubini. Ελάχιστα μαγνητοσκοπημένα ντοκουμέντα έχουν διασωθεί με την τέχνη της Κάλλας, πράγμα το οποίο μάλλον επεδίωκε και η ίδια. Το συγκεκριμένο απ'ότι ξέρω είναι μία πειρατική βιντεοσκόπηση απ'έναν βιολιστή της ορχήστρας όπου την βιντεοσκοπούσε κρυφά. Είναι από την ιστορική παραγωγή της Σκάλας το 1961, σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και σκηνικά, ενδύματα Γιάννη Τσαρούχη.Μουσική διεύθυνση Thomas Schippers.Giasone ο John Vickers. Είναι το ηχητικό απόσπασμα πριν από την άρια της Μήδειας "Dei tuoi figli" της πρώτης πράξης ("Taci Giasone")όπου η Μήδεια εκλιπαρεί τον Ιάσονα να την λυπηθεί. Το οπτικό υλικό είναι μια σειρά από clips από διάφορα χρονικά σημεία της ίδιας όπερας.
Βλέποντας την Κάλλας για άλλη μια φορά σ'έναν τραγικό ρόλο μου'ρχεται στο νου εκείνο το τρίπτυχο λόγος-μέλος-όρχησις των αρχαίων μας προγόνων. Όπου...
ΛΟΓΟΣ ο εναργώς δραματοποιημένος γραπτός λόγος των μεγάλων τραγικών ποιητών, που στα χέρια κάποιων καλλιτεχνών γίνεται έκφραση των αισθημάτων, που φέρουν την ίδια τη ζωή και είναι πέρα από τα απλά λόγια.
ΜΕΛΟΣ η μουσική,που ντύνει το λόγο και του προσδίδει διάσταση πανανθρώπινη και οικουμενική, προβάλοντας τις ψυχικές διαθέσεις του ρόλου και
ΟΡΧΗΣΙΣ ο χορός, η κινησιολογία θα λέγαμε ή αλλιώς η εναρμόνιση του σώματος στην εξ-αγγελία των νοημάτων της ποίησης.
Θαυμάζω την Κάλλας γιατί στόχευε σ'αυτή την αρμονία των τριών και έβαζε σε λειτουργία όλες τις δυνατότητες της για να το πετύχει. Και γι'αυτό την θεωρώ και γω όπως πολλοί άλλοι μεγάλη Ελληνίδα.Πρόσεξε την κίνηση όλου του σώματος της, ακόμα και των ματιών της σε κάποιο σημείο, τι δύναμη έχουν. Σαφώς και θα είχαμε πιο ολοκληρωμένη εικόνα αν βλέπαμε, ακούγαμε και κατανοούσαμε συγχρονισμένα αλλά και μ'αυτό το υλικό, μπορούμε να πάρουμε μια ιδέα.
Από καιρό σκεφτόμουν να έφτιαχνα το δικό μου blog. Λίγο η συνήθης αναβλητικότητα, λίγο του οτι είχα ξεμείνει για καιρό από υπολογιστή, το καθυστέρησα. Παρατηρούσα τον κολλητό μου, έναν αφοσιωμένο blogger, για καιρό να παίζει αυτό το καινούριο παιχνίδι μ'άλλα παιδιά και τον χαιρόμουν. Δε θα μπορούσα να αντισταθώ να μη βγω να παίξω και γω στη γειτονιά.
Τώρα μάλιστα που δεν υπάρχουν γειτονιές και δεν είμαστε πια παιδιά, ένα τέτοιο κάλεσμα είναι ακόμα πιο προκλητικό.
Είναι καταπληκτικό να σκεφτεί κανείς, πώς ο άνθρωπος βρίσκει τρόπους να κοινωνεί με τους άλλους και ειδικά σ'εποχές, που οι πατροπαράδοτες μορφές κοινωνικοποίησης και επικοινωνίας αποδεικνύονται ανεπαρκείς ή παρωχημένες, αυτός καταφεύγει σε τρόπους νέους λιγότερο ή περισσότερο εύστοχους να συναντήσει τους άλλους.
Γιατί αυτή η ανάγκη για κοινωνία είναι τόσο δυνατή όσο και το ένστικτο της επιβίωσης. Δε νομίζω οτι παίζει ρόλο τελικά το τι θέλει κανείς να συναντήσει. Ίσως από ένα φίλο ή ομοϊδεάτη ή μέχρι έναν ενδεχόμενο εραστή ή συνοδοιπόρο. Το θέμα είναι το ότι ο καθένας καλείται να εκφράσει το Πρόσωπο του. Αυτό το συνονθύλευμα σωματικών, ψυχικών, πνευματικών λειτουργιών, που τον καθιστούν μοναδικό και ανεπανάληπτο. Η γραπτή έκφραση ιδεών, απόψεων, αισθητικής, χαρισμάτων ή ακόμα και των νευρώσεων του ενδέχεται να εμπνεύσουν ή και να αφυπνίσουν ή και να αποτρέψουν άλλους από παρόμοιες επιλογές ζωής. Μπορούμε ο ένας αν το θέλουμε να γίνουμε ο καθρέπτης του άλλου.
Κάτι μας χωρίζει και κάτι μας ενώνει. Μας χωρίζει το μοναδικό του Προσώπου μας, το οποίο δεν είναι δυνατόν να ομοιάσει με άλλο και έτσι πάντα θα είμαστε μονάχοι. Μας ενώνει η κοινή μας φύση, που την διέπουν νόμοι αρχέγονοι, νόμοι που ρυθμίζουν τον κόσμο τον μέγα και τον μικρό-εμάς τους ίδιους. Και ας είμαστε διαφορετικοί. Στο τέλος όλοι συγγενεύουμε, όταν σταθούμε απέναντι στο μυστήριο του Έρωτα και του Θανάτου.
Και ίσως εδώ σ'αυτό τον κόσμο, πάμε στο Youkali για διακοπές και χορέψουμε όλοι με όλους ένα τάνγκο Ερωτικό. Στο τόπο των παιδικών μας ονείρων, που χωρίς να το ξέρουμε αυτό επιθυμούμε περισσότερο απ'όλα. Και δεν είναι ρομαντικό αυτό, ούτε πάλι ρεαλιστικό, είναι αληθινό, γιατι το αληθινό θέλει κότσια και πίστη για να βγεί από τη λησμονιά και να γίνει πραγματικό.
Το βιντεάκι είναι το Youkali του Kurt Weill με την εύθραστη φωνή της Τeresa Stratas.
C'est presqu'au bout du monde ma barque vagabonde
Errant au gré de l'onde m'y conduisit un jour
L'île est toute petite mais la fée qui l'habite
Gentiment nous invite a en faire le tour
Youkali, c'est le pays des nos désirs
Youkali, c'est le bonheur, c'est le plaisir
Youkali, c'est la terre où l'on quitte tous les soucis
C'est, dans notre nuit, comme une éclaircie l'étoile qu'on suit c'est Youkali
Youkali, c'est le respect de tous les voeux échangés
Youkali, c'est le pays des beaux amours partagés
C'est l'espérance qui est au coeur des tous les humains
La délivrance que nous attendons tous pour demain
Youkali, c'est le pays des nos désirs
Youkali, c'est le bonheur, c'est le plaisir
Mais c'est un rêve, une folie
Il n'y a pas de Youkali
Et la vie nous entraîne lassante, quotidienne
Mais la pauvre âme humaine cherchant partout l'oublie
